Nhân ngày Thế giới Phòng chống AIDS, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), Cục Phòng chống HIV/AIDS (VAAC) và các đối tác đánh giá Việt Nam đã đạt được những bước tiến lớn trong việc tăng cường các lợi ích của điều trị HIV.
Hà Nội, 1/12/2014 – Nhân ngày Thế giới Phòng chống AIDS, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), Cục Phòng chống HIV/AIDS (VAAC) và các đối tác đánh giá Việt Nam đã đạt được những bước tiến lớn trong việc tăng cường các lợi ích của điều trị HIV.
Tại Việt Nam, có khoảng 259.000 người nhiễm HIV, tập trung chủ yếu tại một số quần thể đích. Vào năm 2013, tỷ lệ hiện nhiễm HIV trên toàn dân số (độ tuổi 15-49) là 0,39%, trong khi tỷ lệ hiện nhiễm ở những người tiêm chích ma túy là 10,3%, tiếp đến là 3,7% ở nam quan hệ tình dục đồng giới và 2,6% ở phụ nữ bán dâm. Tuy nhiên, việc đánh giá ước tính khoảng 12.000 ca nhiễm mới xuất hiện trong năm 2014 và sẽ tiếp tục tăng lên với cùng tốc độ này trừ phi có sự thay đổi trong việc ứng phó hiện nay.
Cuộc đánh giá đưa ra kết luận rằng việc tích cực hỗ trợ nhóm quần thể đích tiếp cận được dịch vụ xét nghiệm HIV sớm và nếu có kết quả HIV dương tính được điều trị kháng vi rút sớm nhất có thể sẽ giảm đáng kể ca nhiễm HIV mới và tử vong do AIDS. Bên cạnh đó, việc kết hợp can thiệp dự phòng sẽ thúc đẩy nhanh hơn tác động của can thiệp.
Năm 2013, hơn 40 triệu bao cao su và khoảng 27 triệu bơm kim tiêm sạch đã được cung cấp. Cuối năm 2013, 15.542 người đã được điều trị Methadone và 82.687 người lớn và trẻ em được điều trị thuốc kháng vi rút.
Hoạt động cung cấp bơm kim tiêm sạch; tiếp cận điều trị methadone cho người tiêm chích ma túy; khuyến khích việc luôn sử dụng bao cao su ở nam quan hệ tình dục đồng giới và phụ nữ bán dâm, cung cấp điều trị ARV cho người nhiễm HIV là những can thiệp chính.
Các nghiên cứu thí điểm cũng đang được thực hiện tại một số tỉnh ở Việt Nam (Điện Biên, Cần Thơ, Thái Nguyên và Thanh Hóa) để đánh giá việc làm thế nào để thúc đẩy xét nghiệm HIV sớm và bắt đầu điều trị HIV sớm cho các nhóm quần thể đích, và liệu các dịch vụ đó có được cung cấp theo cách được chấp nhận và tôn trọng quyền của các quần thể đích hay không. Kết quả từ các nghiên cứu thí điểm sẽ phục vụ cho việc xây dựng các chính sách trong tương lai để tối ưu hóa việc đầu tư nhằm giảm thiểu việc lây truyền HIV và tử vong do AIDS tại Việt Nam.
“Những nghiên cứu và thí điểm này rất quan trọng để chúng tôi có kế hoạch ứng phó với HIV trong tương lai tại Việt Nam. Chúng tôi vẫn còn phải đối mặt với những thách thức khác nhau, nhưng dựa trên những bài học từ các thí điểm, chúng tôi sẽ tiếp tục tăng cường hơn nữa việc ứng phó với HIV, và sẽ hướng tới loại trừ AIDS tại Việt Nam” Phó Giáo sư Bùi Đức Dương, Phó Cục trưởng VAAC nói.
Đánh giá của WHO, VAAC cũng nhấn mạnh sự cần thiết phải đầu tư ngân sách cho công tác phòng chống HIV trong những năm tới. Hiện nay 70% ngân sách dành cho công tác đáp ứng với HIV là từ các nhà tài trợ bên ngoài. Chính phủ và các đối tác quốc tế sẽ cần phải đảm bảo nguồn ngân sách trong nước để duy trì và tăng cường đáp ứng với HIV trong tương lai.
Một thách thức khác là sự tiếp cận xét nghiệm và điều trị HIV muộn của các nhóm quần thể đích do sự kỳ thị và phân biệt đối xử. Những người tham gia đánh giá đề nghị hãy ngừng phân biệt đối xử và tạo ra một môi trường hỗ trợ các quần thể đích để xét nghiệm HIV thường xuyên và bắt đầu điều trị sớm là rất quan trọng để giảm thiểu lây nhiễm HIV.
Trong tháng 11, Việt Nam đã cam kết thực hiện các mục tiêu toàn cầu về điều trị HIV 90-90-90:
• Đến năm 2020, 90% số người nhiễm HIV sẽ biết được tình trạng HIV của mình
• Đến năm 2020, 90% số người được chẩn đoán nhiễm HIV sẽ được điều trị ARV lâu dài.
• Đến năm 2020, 90% số người được
điều trị ARV sẽ đạt ức chế vi rút.
“Chúng tôi đã thấy sự tiến bộ đầy ấn tượng trong công tác dự phòng và điều trị HIV tại Việt Nam. Công tác ứng phó với HIV của Việt Nam đang phải đối mặt với những thách thức rất lớn. Xây dựng các cộng đồng hỗ trợ cho các quần thể đích và giúp họ tiếp cận xét nghiệm và điều trị sớm HIV và duy trì điều trị sẽ là chìa khóa để giảm thiểu các trường hợp nhiễm HIV mới và tử vong do AIDS ", Ông Jeffery Kobza, Quyền Trưởng Đại diện WHO tại Việt Nam cho biết.
Tài liệu tham khảo
Masaya Kato, Nguyen Hoang Long, Bui Duc Duong et al. Enhancing benefits of antiretroviral therapy in Vietnam: Towards ending AIDS. Current HIV. Current HIV/AIDS Reports, 2014
Masaya Kato M, Reuben Granich, Bui Duc Duong et al. The potential impact of expanding antiretroviral therapy and combination prevention in Vietnam: Towards elimination of HIV transmission. J Acquir Immune Defic Syndr. 2013 Aug 15;63(5):e142-9.
- liên kết
Viet Nam AIDS Response Progress Report, 2014. National Committee for AIDS, Drugs and Prostitution Prevention and Control. (2014)
Để biết thêm thông tin, vui lòng liên hệ:
Ms. Tran Thi Loan
Tel: 84-4-943 3734/5/6
Mobile: 84-915 413 814
E-mail: media.vtn@wpro.who.int