Ngày 26 tháng 9 năm 2018, Bộ trưởng Bộ Y tế Việt Nam Nguyễn Thị Kim Tiến cùng với các Nguyên thủ Quốc gia, các Bộ trưởng, và lãnh đạo các nước đã tham dự cuộc họp cấp cao lần đầu tiên của Đại Hội Đồng Liên Hiệp Quốc về bệnh Lao tại trụ sở Đại Hội Đồng ở New York. Bộ trưởng đã phát biểu khẳng định sự cam kết mạnh mẽ trong phiên họp toàn thể, và trong buổi họp báo về cuộc họp cấp cao lần này.
Phát biểu trước các phóng viên tại trụ sở Liên Hợp Quốc, Bộ trưởng Bộ Y tế cho biết “Việt Nam vui mừng được chúc mừng Liên Hợp Quốc đã tổ chức thành công hội nghị cấp cao về chấm dứt bệnh Lao. Sự kiện này có ý nghĩa hết sức to lớn, với những tuyên bố đầy Hoài bão, đi đầu trong một cuộc chiến đầy tính nhân đạo, bởi mỗi năm nó có thể cứu sống hàng triệu người, và đem lại hạnh phúc cho hàng triệu gia đình trên khắp thế giới. Việt Nam sẽ làm hết sức mình để giảm tỷ lệ mắc bệnh và tử vong bằng cách áp dụng các công cụ mới, thuốc mới, cách tiếp cận mới với sự cam kết chính trị cao nhất, và tăng cường hệ thống y tế, đặc biệt ở tuyến cơ sở thông qua bao phủ y tế toàn dân. Chúng tôi sẽ thực hiện việc huy động tất cả nguồn lực xã hội cho cuộc chiến chấm dứt bệnh Lao”.
Bệnh Lao là một trong những bệnh truyền nhiễm nguy hiểm nhất ở Việt Nam, chỉ tính riêng năm 2017 đã có 124,000 người mắc bệnh Lao và trên 12,000 người chết vì bệnh Lao. Tuy nhiên được sự quan tâm, và ủng hộ cho các nỗ lực trong việc quản lý bệnh Lao một cách có chiến lược, Việt Nam đã tăng cường hệ thống chẩn đoán và chăm sóc bệnh Lao, với tỷ lệ bao phủ điều trị Lao đạt 82% trong năm 2017 tiến gần đến mục tiêu đạt 90% vào năm 2022.
Sự có mặt của Việt Nam tại Hội nghị cấp cao của Liên Hợp Quốc, tiếp theo cuộc gặp gần đây tại Hà Nội của phái đoàn ba cấp của Tổ chức Y tế thế giới, bao gồm cáccán bộ cấp Quốc gia, Khu vực, và Toàn cầu với Phó Thủ Tướng Vũ Đức Đam, Bà Nguyễn Vũ Hà Lê, giám đốc Cục đối ngoại, văn phòng Chủ tịch nước, và Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến. Phái đoàn do Tiến sỹ Tereza Kasaeva, giám đốc chương trình phòng chống Lao toàn cầu của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), dẫn đầu.
“Sự cam kết chính trị cao trong nước đã tạo ra những bước tiến lớn trong chương trình chống Lao quốc gia” Tiến sỹ Tereza Kasaeva, cho biết. “Tôi rất ấn tượng với cam kết củangài Phó thủ tướng và bà Bộ trưởng Bộ Y tế để nâng tầm Việt Nam trong nỗ lực chấm dứt bệnh Lao. Họ cũng đã có đề nghị rằng Ban Chỉ đạo Quốc Gia phòng chống HIV/AIDS, ma túy, và mại dâm sẽ được điều chỉnh bổ sung thành Ủy ban Quốc Gia phòng chống Lao, HIV/AIDS, như chỉ đạo của Thủ tướng chính phủ. Điều này khẳng định việc đề cao bệnh Lao trong các diễn đàn Quốc Gia và tăng cường sự tiến bộ”.
Thăm Bệnh viện Phổi quốc gia, và phòng xét nghiệm tham chiếu Lao, bệnh viện Phổi Hà nội, trung tâm y tế huyện Thanh trì, và các cở sở y tế khác đoàn đã đánh giá cao những thành tựu mà chương trình phòng chống Lao đạt được trong việc duy trì tỷ lệ cao trong điều trị bệnh Lao.
“Việt Nam là nước đi tiên phong trong nỗ lực chấm dứt bệnh Lao toàn cầu” Tiến sỹ Kidong Park, trưởng đại diện văn phòng TCYT Thế giới tại Việt Nam cho biết. “Tôi muốn thể hiện sự cảm kích của mình đối với chương trình phòng chống Lao quốc gia, nó như là một công cụ để đạt được mục tiêu chấm dứt bệnh Lao. Trong khi đã đạt được rất nhiều tiến bộ trong phòng chống bệnh Lao, Việt Nam vẫn cần tiếp tục tăng cường các nỗ lực để đối đầu với Lao kháng thuốc”.
Mặc dù nắm vai trò tiên phong trong việc áp dụng các tiếp cận mới, phương pháp chẩn đoán, điều trị bệnh nhân trong những năm qua, vẫn chỉ có chưa đến một nửa số bệnh nhân Lao kháng thuốc được điều trị. Tăng cường mạng lưới chẩn đoán, và năng lực quản lý bệnh nhân Lao kháng đa thuốc ở tất cả các cấp tại Việt Nam là một vấn đề ưu tiên.
Dẫn đầu các nỗ lực nghiên cứu trong khu vực
Các cuộc họp với Bộ trưởng Bộ y tế Nguyễn Thị Kim Tiến đã đánh giá tổng quan chương trình phòng chống Lao quốc gia và tập trung vào khả năng Việt Nam thiết lập một mạng lưới nghiên cứu tương tự như mạng lưới nghiên cứu BRICS (Brazin, Nga, Ấn độ, Trung Quốc, và Nam Phi)
“Sự lãnh đạo của Việt Nam trong việc đi tiên phong xây dựng mạng lưới nghiên cứu “VICTORY” là thực sự ấn tượng”, Tiến Sỹ Tauhid Islam, Điều phối chương trình Chấm dứt bệnh Lao, và bệnh Phong văn phòng WHO khu vực Tây Thái Bình Dương cho biết. “Chúng tôi mong muốn Việt Nam thực hiện bước tiếp theo để thiết lập mạng lưới nghiên cứu Lao của khu vực cùng với mạng lưới nghiên cứu BRICS”.
Gia tăng động lực chính trị
Việt Nam là một trong các quốc gia đầu tiên cam kết tham gia sáng kiến “Tìm kiếm, điều trị cho tất cả bệnh nhân Lao” (Find.Treat.All. #EndTB) ( https://www.who.int/initiatives/find-treat-all-endtb/the-joint-initiative) sáng kiến nhằm đạt được điều trị Lao cho 40 triệu người trên toàn thế giới, và WHO đang hỗ trợ Việt Nam xây dựng các mục tiêu cụ thể. Sáng kiến này nhằm tăng cường hành động để giảm bớt những hạn chế trong điều trị, dự phòng Lao.
Sự tham gia của Bộ trưởng Bộ y tế trong cuộc họp cấp cao của Liên Hợp Quốc về Lao đã phản ánh sự cam kết chính trị cao của chính phủ Việt Nam, nâng tầm quốc gia trong vai trò là hình mẫu cho các quốc gia khác.