Hà Nội, ngày 9 tháng 5 năm 2025 - Trong những ngày tới, các đại biểu Quốc hội sẽ có cơ hội lịch sử để xem xét dự thảo Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt sửa đổi. Đây là quyết định vô cùng quan trọng, có khả năng cứu sống và bảo vệ sức khỏe con người trong nhiều thập kỷ tới.
Trong bài xã luận được đăng vào ngày hôm qua, Trưởng Đại diện Tổ chức Y tế Thế giới tại Việt Nam Tiến sĩ Angela Pratt cho biết: “Quan điểm mạnh mẽ của WHO là hệ thống thuế thuốc lá hiện tại của Việt Nam không phù hợp với các giá trị sâu sắc nhất của đất nước, cũng không vì lợi ích của sức khỏe cộng đồng hay nền kinh tế.”
“Cải cách thuế sẽ đạt được mục tiêu ‘cùng thắng’ đó là giảm tiêu thụ thuốc lá và do đó giảm những tác hại mà nó gây ra đối với sức khỏe con người, cũng như tạo thêm nguồn thu thuế để đầu tư vào các ưu tiên chính của Chính phủ - bao gồm đầu tư vào việc đẩy nhanh tiến độ đạt được các Mục tiêu Phát triển Bền vững của Liên Hợp Quốc (SDGs)”.
Thuốc lá rất có hại cho sức khỏe, gây ra tử vong sớm cho một nửa số người hút mà không bỏ. Trên toàn thế giới, mỗi năm thuốc lá gây ra hơn 8 triệu ca tử vong cho con người.
Tại Việt Nam, các bệnh liên quan đến thuốc lá cướp đi sinh mạng của hơn 100.000 người mỗi năm. Hút thuốc không những gây hại cho chính người hút thuốc mà còn gây hại cho những người tiếp xúc với khói thuốc lá thụ động, bao gồm cả phụ nữ và trẻ em.
Giá thuốc lá ở Việt Nam rất rẻ. Với hơn 15 triệu người hiện hút thuốc thì hút thuốc đang làm gia tăng khủng hoảng bệnh tật và tử vong sớm. Với đà giảm tỷ lệ hút thuốc chậm như hiện nay, Việt Nam sẽ không thể đạt được mục tiêu giảm tỷ lệ hút thuốc
Chi phí kinh tế do hút thuốc ước tính là 108.000 tỷ đồng mỗi năm, tương đương khoảng 1,1% tổng sản phẩm quốc nội (GDP) do mất năng suất lao động và chi phí cho khám chữa bệnh. Sử dụng thuốc lá còn làm gia tăng tình trạng nghèo đói nếu các gia đình có thu nhập thấp dùng tiền để mua thuốc lá thay vì đầu tư vào giáo dục và các nhu cầu khác của con cái.
“Sử dụng thuốc l
“Tăng thuế thuốc lá để tăng giá thuốc lá là cách nhanh nhất và hiệu quả nhất về mặt chi phí để giảm tiêu thụ thuốc lá. Khi giá thuốc lá tăng sẽ khuyến khích người hút thuốc bỏ thuốc và ngăn cản những người trẻ bắt đầu hút thuốc. Thuế thuốc lá có thể bảo vệ cả thế hệ người lao động hiện tại và tương lai của Việt Nam.”
WHO hoan nghênh Bộ Tài chính và Chính phủ về dự thảo Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt sửa đổi - một bước đi đúng hướng. Tuy nhiên, để đạt được các mục tiêu quốc gia về giảm hút thuốc lá và mang lại tác động tích cực lớn nhất tới sức khỏe và nền kinh tế, thì mức thuế đề xuất thậm chí cần phải cao hơn nữa.
“WHO khuyến nghị là ngoài mức thuế tỷ lệ hiện tại 75% giá xuất xưởng, cần áp thuế tuyệt đối theo lộ trình để đạt mức 15.000 đồng một bao thuốc vào năm 2030. Những thay đổi này sẽ giúp giảm tỷ lệ hút thuốc ở nam giới xuống dưới 36% vào năm 2030, phù hợp với mục tiêu quốc gia,
Thay đổi ở mức thuế suất này sẽ làm tăng mạnh nguồn thu thuế hàng năm, tăng thêm 29,3 nghìn tỷ đồng vào năm 2030 so với năm 2020. Các khoản thu này có thể được đầu tư vào hàng hóa và dịch vụ công như y tế, giáo dục và cơ sở hạ tầng, và cuối cùng sẽ thúc đẩy và duy trì tăng trưởng kinh tế.
WHO cũng khuyến cáo các nhà lập pháp về những tuyên bố sai trái mà ngành công nghiệp thuốc lá chắc chắn sẽ lan truyền trước kỳ họp. Mối quan tâm duy nhất của ngành công nghiệp thuốc lá là lợi nhuận của họ.
Tiến sĩ Pratt cho biết: “Những tuyên bố của ngành công nghiệp thuốc lá
“Ngành công nghiệp thuốc lá cũng đang
Như Tổng Bí thư Tô Lâm đã nói, "Bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân không chỉ là nhiệm vụ của ngành y tế mà còn là trách nhiệm của mỗi công dân, toàn bộ hệ thống chính trị và toàn xã hội".
“WHO hy vọng các đại biểu Quốc hội sẽ tận dụng kỳ họp sắp tới để chung tay xây dựng một tương lai khỏe mạnh và thịnh vượng hơn nữa”, TS Angela cho biết.