Hà Nội, 16/7/2019 – Việt Nam đang ghi nhận số trường hợp mắc sốt xuất huyết cao bất thường tại thời điểm này trong năm. Bộ Y tế và Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) kêu gọi hành động khẩn cấp nhằm giảm thiểu các trường hợp mắc và tử vong do sốt xuất huyết khi mùa mưa bắt đầu.
Báo cáo về sự gia tăng các trường hợp bệnh sốt xuất huyết liên tục được ghi nhận trong các tuần vừa qua. Tính đến ngày 7/7/2019, Việt Nam ghi nhận hơn 96.000 trường hợp bệnh sốt xuất huyết trong đó có 7 trường hợp tử vong, tỉ lệ tử vong là 0.007%. So với cùng kỳ năm 2018, số trường hợp bệnh tăng hơn 3 lần, vượt quá ngưỡng cảnh báo của số trường hợp bệnh trung bình 5 năm trước. Sự gia tăng mạnh nhất được ghi nhận tại khu vực phía Nam, tiếp đến là khu vực Tây nguyên và miền Trung.
Sốt xuất huyết là một trong những bệnh do muỗi truyền có khả năng lây lan nhanh nhất. Tỉ lệ mắc mới của sốt xuất huyết đã tăng gấp 30 lần trên toàn cầu trong vòng 50 năm qua. Sự biến đổi khí hậu, môi trường ô nhiễm, định cư đô thị không có quy hoạch và tốc độ đô thị hóa nhanh chóng có thể dẫn tới gia tăng muỗi sinh sản, đặc biệt tại các khu vực đô thị và bán đô thị.
“Sự gia tăng trường hợp bệnh sốt xuất huyết là đáng lo ngại, nhưng nếu cùng nhau chung tay, chúng ta có thể làm giảm thiểu tác động của bệnh,” một chuyên viên cao cấp của Cục Y tế Dự phòng, Bộ Y tế cho biết.
Bộ Y tế và WHO cùng phối hợp với lãnh đạo y tế địa phương các cấp theo dõi chặt chẽ tình hình dịch bệnh. Các hoạt động bao gồm tăng cường truyền thông nguy cơ và khuyến khích sự tham gia chủ động của chính quyền, cộng đồng, các đoàn thể xã hội, tập huấn, kiểm soát véc-tơ, tổ chức chiến dịch diệt loăng quăng, bọ gậy, và kiểm tra, giám sát, hỗ trợ tại chỗ. Hoạt động trọng tâm bao gồm tập huấn cho nhân viên y tế địa phương nhận biết được các triệu chứng của bệnh sốt xuất huyết, phát hiện được các dấu hiệu cảnh báo của sốt xuất huyết nặng, chẩn đoán sớm và chăm sóc bảo toàn tính mạng cho bệnh nhân.
Nhiều người mắc sốt xuất huyết nhẹ hoặc trung bình có thể được chăm sóc tại nhà thông qua nghỉ ngơi và bù dịch đầy đủ. Tuy nhiên, đôi khi bệnh có thể tiến triển thành thể “sốt xuất huyết nặng” có nguy cơ gây tử vong. Cần đến bệnh viện ngay lập tức nếu vài ngày sau khi khởi bệnh có sốt rất cao trên 39°C, hoặc bỗng nhiên hạ thân nhiệt (dưới 38°C) và đi kèm với bất kỳ triệu chứng nào dưới đây:
- Đau bụng quằn quại
- Nôn liên tục
- Thở nhanh
- Chảy máu lợi
- Mệt mỏi
- Bồn chồn
- Nôn ra máu
- Hoa mắt, chóng mặt
Cộng đồng cũng được khuyến khích tham gia làm giảm thiểu sự lây lan của bệnh sốt xuất huyết bằng cách thường xuyên làm sạch các ổ chứa bọ gậy tại ngay hộ gia đình.
“Muỗi có thể sinh sản ở tất cả các vật dụng chứa nước, thậm chí chỉ nhỏ như một cái nắp chai. Tất cả chúng ta cần nỗ lực, mỗi tuần một lần, cọ rửa các vật dụng quanh nhà, trường học, nơi làm việc,” chuyên viên cao cấp của Cục Y tế Dự phòng cho biết thêm.
Năm 2016, Chính phủ các quốc gia thành viên trong khu vực Tây Thái Bình Dương đã thông qua một kế hoạch hành động phòng chống sốt xuất huyết; kế hoạch này đưa ra hướng dẫn chiến lược cho việc chuyển tiếp từ kiểm soát dịch sang làm giảm sự tác động của bệnh đối cộng đồng và hệ thống y tế. Tại Việt Nam, các hoạt động giám sát và đáp ứng với sốt xuất huyết dựa trên Hướng dẫn quốc gia về giám sát và phòng chống sốt xuất huyết, ban hành năm 2014, và cũng phù hợp với chiến lược của khu vực. Công tác huy động công chúng cũng tiếp tục được tăng cường trong đó phải kể đến sự tham gia tích cực của Việt Nam, đến nay là năm thứ 10, đối với ngày ASEAN phòng chống sốt xuất huyết. Dịch bệnh sốt xuất huyết là không thể tránh khỏi, nhưng các quốc gia có thể hành động để làm giảm thiểu đáng kể quy mô, tần suất và sự tác động của dịch bệnh. WHO tiếp tục hỗ trợ các quốc gia trong sự nỗ lực làm giảm gánh nặng của bệnh đối với người dân.
Các nguồn thông tin liên quan (tiếng Anh):
- Thông tin chung về Sốt xuất huyết: www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/dengue-and-severe-dengue
- Thông tin về sốt xuất huyết ở Việt Nam: https://www.who.int/vietnam/health-topics/dengue
- Thông tin về sốt xuất huyết từ WHO Khu vực Tây Thái Bình Dương: www.who.int/westernpacific/health-topics/dengue