Hà Nội, Việt Nam, ngày 16 tháng 7 năm 2025 – Việt Nam đã đạt được nhiều tiến bộ đáng kể trong công tác bảo vệ trẻ em khỏi các bệnh phòng ngừa được bằng vắc xin, theo số liệu ước tính mới nhất về tỷ lệ tiêm chủng toàn quốc của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) và UNICEF (WUENIC) công bố ngày hôm qua.
Năm 2024, Việt Nam đạt tỷ lệ tiêm chủng mũi đầu vắc xin bạch hầu, uốn ván và ho gà 99%, tăng từ 80% vào năm 2023. Tỷ lệ bao phủ vắc xin tại Việt Nam không chỉ phục hồi lên mức cao như trước thời điểm đại dịch COVID-19 mà còn cao hơn tỷ lệ tiêm chủng năm 2019.
Theo đó, số trẻ em chưa được tiêm bất kỳ liều vắc xin nào, hay còn gọi là nhóm trẻ “0 liều vắc xin”, đã giảm từ 274.000 vào năm 2023 xuống còn 13.000 vào năm 2024, tương đương với giảm hơn 95%. Mức giảm đáng kể này cho thấy đã có thêm nhiều trẻ em Việt Nam được bảo vệ khỏi các bệnh có thể phòng ngừa được bằng vắc xin.
Vào năm 2024, Việt Nam có tỷ lệ bao phủ vắc xin cao hơn mức trung bình toàn cầu nhờ có sự chỉ đạo mạnh mẽ từ Chính phủ, cung ứng vắc xin kịp thời, và nỗ lực to lớn từ phía nhân viên y tế, cha mẹ và cộng đồng.
Theo TS Jennifer Horton, Phó Đại diện WHO tại Việt Nam, những ước tính này là bằng chứng cho thấy nỗ lực của Ngành Y tế trong đẩy mạnh tỷ lệ tiêm chủng sau đại dịch và trong đợt bùng phát dịch sởi năm 2024-2025. Có gần 1,3 triệu trẻ em đã được tiêm chủng trong chiến dịch tiêm phòng sởi năm 2024-2025.
“Những con số đáng khích lệ này của Việt Nam là sự ghi nhận đối với hàng ngàn nhân viên y tế đã chăm chỉ ngày đêm để khôi phục dịch vụ tiêm chủng sau thời gian gián đoạn kéo dài vì đại dịch và thiếu hụt vắc xin. Chúng tôi rất cảm ơn nhân y tế vì đã rất cố gắng trong công tác đảm bảo sức khỏe và an toàn cho trẻ em trên cả nước.”
“Thành tựu này phản ánh mạnh mẽ cam kết kiên định của Việt Nam đối với sức khỏe trẻ em và sức mạnh của hệ thống chăm sóc sức khỏe ban đầu,” bác sĩ Nguyễn Huy Du, Quyền Trưởng chương trình Vì sự sống còn, phát triển trẻ em, UNICEF Việt Nam cho biết.
“Trong bối cảnh 1,8 triệu trẻ em trong khu vực Đông Á - Thái Bình Dương vẫn chưa được tiêm chủng, thành công của Việt Nam mang đến một thông điệp rõ ràng: với quyết tâm chính trị mạnh mẽ, khả năng cung cấp kịp thời và đầy đủ vật tư tiêm chủng, tiêm chủng ngoại trạm và sự tham gia của cộng đồng, việc tiêm chủng cho mọi trẻ em là hoàn toàn khả thi. Chúng tôi đánh giá cao sự lãnh đạo của Chính phủ Việt Nam trong việc thu hẹp khoảng cách tiếp cận vắc xin và đảm bảo không để ai bị bỏ lại phía sau.”
Việt Nam cũng ghi nhận tỷ lệ trẻ em được tiêm ba liều vắc xin bạch hầu, uốn ván và ho gà tăng 32%, đạt 97% vào năm 2024, tăng so với mức 65% của năm trước. Điều này không chỉ cho thấy khả năng tiếp cận vắc xin được cải thiện mà còn thể hiện sự sát sao với việc hoàn thành lịch tiêm đầy đủ.
Thêm vào đó, tỷ lệ tiêm mũi vắc xin sởi đầu tiên cũng tăng đáng kể, từ 82% vào năm 2023 lên 98% vào năm 2024, giúp bảo vệ nhiều trẻ em hơn khỏi một trong các căn bệnh truyền nhiễm có khả năng lây lan nhanh nhất.
Mặc dù vậy, Việt Nam vẫn phải đối mặt với nhiều thách thức. Vẫn còn 40.000 trẻ em chưa được tiêm mũi thứ 3 vắc xin bạch hầu, uốn ván, ho gà và 27.000 trẻ em chưa được tiêm chủng mũi 1 vắc xin sởi. Những con số này cho thấy sự cần thiết của việc tiếp tục đầu tư vào công tác tiếp cận cộng đồng, đào tạo nhân viên y tế và truyền thông phòng chống thông tin sai lệch về vắc xin.
Việc trẻ em chưa được tiêm chủng hoặc chưa được tiêm đủ liều xảy ra do nhiều nguyên nhân, bao gồm rào cản về khoảng cách địa lý, khả năng tiếp cận dịch vụ còn hạn chế ở vùng sâu vùng xa hoặc các khu vực vẫn còn thiếu các dịch vụ thiết yếu, cũng như những ảnh hưởng kéo dài của COVID-19 đối với hệ thống y tế. Việc đảm bảo chuỗi cung ứng vắc xin an toàn và không bị gián đoạn, đặc biệt là trong quá trình tái cấu trúc hệ thống y tế hiện nay sẽ rất quan trọng để duy trì độ bao phủ tiêm chủng cao. Để giải quyết các thách thức, Chính phủ nên khuyến khích các dịch vụ chăm sóc sức khỏe tư nhân có thể tham gia vào thực hiện tiêm chủng thường xuyên. Chính quyền địa phương cần được hỗ trợ để triển khai các chiến lược tiêm chủng phù hợp để tiếp cận được với những nhóm dân số dễ bị tổn thương nhất.
WHO và UNICEF kêu gọi Chính phủ tiếp tục nỗ lực tăng tốc tiêm các mũi vắc xin bù cho trẻ em, đặc biệt là ở các cộng đồng khó tiếp cận. Chỉ một khoảng trống nhỏ trong bao phủ vắc xin cũng có thể dẫn tới các đợt bùng phát dịch bệnh nguy hiểm và gây thêm áp lực cho hệ thống y tế.
Dữ liệu của WUENIC nhấn mạnh tầm quan trọng của sự chỉ đạo từ Chính phủ, nguồn tài chính trong nước cũng như hoạt động lồng ghép tiêm chủng trong chăm sóc sức khỏe ban đầu trong việc hiện thực hóa các mục tiêu của Chương trình Nghị sự Tiêm chủng toàn cầu đến năm 2030 (Immunization Agenda 2030, viết tắt là IA2030).
Nỗ lực của Việt Nam cho thấy rằng ngay cả khi phải đối mặt với những thách thức toàn cầu, các quốc gia hành động quyết liệt vẫn có thể đạt được nhiều thành quả đáng khích lệ thông qua các chiến lược có mục tiêu và tập trung vào vấn đề công bằng trong tiếp cận vắc xin.
Ghi chú:
Truy cập bộ dữ liệu của WHO (chỉ có Tiếng Anh): Global dashboardcountry profiles, và additional resources
Truy cập bộ dữ liệu của UNICEF (chỉ có Tiếng Anh): Overview page, Full datasets, Data visualisation, Regional data visualisation, Country profiles
Tải xuống nội dung đa phương tiện tại đây: https://weshare.unicef.org/Package/2AM4085D429Q
Dựa trên dữ liệu do các quốc gia báo cáo, số liệu ước tính về tỷ lệ bao phủ tiêm chủng quốc gia của WHO và UNICEF (WUENIC) cung cấp bộ dữ liệu lớn nhất và toàn diện nhất thế giới về xu hướng tiêm chủng đối với 14 loại bệnh, được thực hiện thông qua hệ thống y tế thường quy – như tại các cơ sở y tế, trung tâm tiêm chủng cộng đồng, dịch vụ tiếp cận hoặc thông qua các chuyến công tác của nhân viên y tế. Năm 2024, dữ liệu được cung cấp từ 189 quốc gia.
WHO và UNICEF đang phối hợp với Gavi – Liên minh Vắc xin và các đối tác khác để triển khai Chương trình Nghị sự Tiêm chủng toàn cầu đến năm 2030 (IA2030) – một chiến lược dành cho tất cả các quốc gia và các đối tác toàn cầu liên quan nhằm đạt được các mục tiêu phòng chống bệnh tật thông qua tiêm chủng và đưa vắc xin đến với tất cả mọi người, ở mọi nơi, ở mọi độ tuổi.
Để biết thêm thông tin chi tiết, vui lòng liên hệ:
WHO Việt Nam: Trần Thị Loan, email: wpvnmmedia@who.int, ĐT: 0915413814
UNICEF: Nguyễn Thị Thanh Hương, Email: ntthuong@unicef.org; ĐT: +84 904154678