Các biện pháp quan trọng nhằm bảo vệ sự an toàn và mạng sống của trẻ em khi ngồi trên các phương tiện giao thông đã được thông qua với đa số phiếu ủng hộ của Quốc hội Việt Nam vào tháng 6 năm 2024.
Những thay đổi trong Luật Trật tự, An toàn Giao thông Đường bộ yêu cầu trẻ em dưới 10 tuổi phải ngồi ở hàng ghế sau của các phương tiện giao thông. Đồng thời, yêu cầu nếu trẻ em dưới 10 tuổi và cao dưới 135 cm thì cần phải được bảo vệ bằng thiết bị an toàn cho trẻ em đã được kiểm định (hay còn được gọi là hệ thống CRS hoặc ghế an toàn cho trẻ nhỏ). Trẻ em bắt buộc phải ngồi hàng ghế sau và bắt buộc phải dùng hệ thống giữ an toàn cho trẻ em sẽ có hiệu lực từ ngày 01 tháng 01 năm 2026.
Đối với trẻ em, hàng ghế sau là nơi an toàn nhất. Trong trường hợp xảy ra va chạm, so với việc ngồi ở hàng ghế phía trước, trẻ em ngồi ở ghế sau nhưng không cài dây an toàn có thể giảm thiểu nguy cơ bị chấn thương đến 26%. Ngay cả khi được cài dây an toàn thì trẻ em ngồi ở phía sau vẫn an toàn hơn 14% so với trẻ em ngồi ở hàng ghế trước. Hệ thống giữ an toàn cho trẻ em đã được chứng minh là làm giảm tỷ lệ tử vong ở trẻ sơ sinh trong các vụ tai nạn lên đến 71%.
Đối với trẻ em, hàng ghế sau là nơi an toàn nhất. Ảnh: Trung tâm Nghiên cứu Chính sách và Phòng chống Chấn thương, Đại học Y tế Công cộng
Trên toàn thế giới và tại Việt Nam, chấn thương do tai nạn giao thông đang là một trong nhiều nguyên nhân gây hàng đầu tử vong cho trẻ em và thanh niên từ 5 đến 29 tuổi.
Trưởng Đại diện của Tổ chức Y tế Thế giới tại Việt Nam, Tiến sĩ Angela Pratt, cho biết, “Với sự gia tăng nhanh chóng của các phương tiện giao thông trên đường phố tại Việt Nam, việc bảo vệ sự an toàn và tính mạng của trẻ em khi di chuyển bằng xe hơi ngày càng trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết. Với những quyết định này, Chính phủ và Quốc hội đã chỉ ra rằng chúng ta không được và không cần phải đánh đổi tính mạng của trẻ nhỏ trong khi di chuyển. Những thay đổi trong bộ luật lần này là một lá phiếu bảo vệ trẻ em và sẽ giúp hiện thực hóa lời hứa về sự di chuyển an toàn – đặc biệt là cho thanh thiếu niên tại Việt Nam”.
Ảnh: Trung tâm Nghiên cứu Chính sách và Phòng chống Chấn thương, Đại học Y tế Công cộng
WHO đã hỗ trợ phát triển các điều luật này trong nhiều năm qua, phối hơp cùng với Bộ Giao thông Vận tải, Bộ Công an, Bộ Y tế và các ủy ban của Quốc hội để để đưa ra các khuyến nghị chính sách dựa trên những bằng chứng toàn cầu và thực tiễn tốt nhất.
Sự hỗ trợ quan trọng cho những thay đổi này đến từ các đối tác bao gồm Quỹ AIP, Trung tâm Tư vấn Sức khỏe và Phát triển Cộng đồng (CHD), Tổ chức Vận động Chính sách Y tế Toàn cầu (GHAI), Tổ chức Đối tác An toàn Đường bộ Toàn cầu (GRSP) và Trường Đại học Y tế Công cộng Hà Nội (HUPH), cùng với sự tài trợ hào phóng từ Sáng kiến An toàn Đường bộ Toàn cầu của Bloomberg (BIGRS).
Quyết định của Quốc hội về việc thông qua các sửa đổi này đối với luật an toàn giao thông đường bộ phù hợp với chiến lược quốc gia của Chính phủ về trật tự và an toàn giao thông đường bộ giai đoạn 2021-2030, nhằm giảm tỷ lệ tử vong và chấn thương do tai nạn giao thông từ 5-10% mỗi năm. Một khi được triển khai, các luật này sẽ góp phần vào mục tiêu của Kế hoạch Toàn cầu của Liên Hợp Quốc cho Thập kỷ Hành động về An toàn Giao thông Đường bộ giai đoạn 2021-2030 mà Việt Nam đã cam kết thực hiện. Kế hoạch Toàn cầu đặt mục tiêu ngăn chặn được ít nhất 50% các ca tử vong và chấn thương do tai nạn giao thông vào năm 2030 so với năm 2021.
Ảnh: Trung tâm Nghiên cứu Chính sách và Phòng chống Chấn thương, Đại học Y tế Công cộng
Để giúp Chính phủ triển khai những thay đổi này, WHO sẽ hỗ trợ phát triển các hướng dẫn để triển khai và thực hiện các luật mới.
Trên toàn cầu, WHO làm việc cùng với các Quốc gia Thành viên và các đối tác thuộc nhiều lĩnh vực khác nhau để hỗ trợ củng cố thêm luật và chính sách an toàn giao thông đường bộ, đánh giá, triển khai và lập kế hoạch. Là cơ quan đầu mối về an toàn giao thông của Liên Hợp Quốc, WHO đóng vai trò quan trọng trong việc định hướng các nỗ lực toàn cầu bằng cách vận động cho an toàn giao thông đường bộ ở cấp cao nhất, tổng hợp và chia sẻ cách thực hành tốt và nâng cao nhận thức về an toàn giao thông.
An toàn giao thông và phòng chống đuối nước là những ưu tiên hàng đầu của Văn phòng Tổ chức Y tế Thế giới tại Việt Nam nhằm giảm thiểu chấn thương, đóng góp vào mục tiêu chung để xây dựng một Việt Nam khỏe mạnh hơn và an toàn hơn.