Feature
Quảng Trị – Ngày 18 tháng 12 năm 2014 - Y tá trưởng Nguyễn Thị Vượng chỉ vào cánh tay phải của một bé gái đang chơi đùa và hỏi “Cháu đã tiêm phòng chưa?” Bé gái lắc đầu. Một lúc sau mẹ bé gái tự hào khoe với y tá trưởng tờ chứng nhận đã tiêm phòng Sởi-Rubella.
Nguyễn Thị Vượng là y tá trưởng của Trạm y tế xã A Ngo thuộc khu vực miền núi vùng sâu vùng xa của huyện Da Krong của tỉnh Quảng Trị. Huyện này giáp biên giới với Lào, là một trong 63 huyện nghèo nhất của Việt Nam và là khu vực sinh sống của các dân tộc thiểu số người Pa Cô và Vân Kiều.
Vượt qua các rào cản về ngôn ngữ và văn hóa
Tiêm phòng cho tất cả trẻ em ở huyện miền núi vùng sâu vùng xa nơi có đến 80% dân số thuộc nhóm dân tộc thiểu số là một thách thức. Bác sỹ Châu Văn Hiền, Giám đốc Trung tâm Y tế huyện giải thích: “Chúng tôi cần phải vượt qua không chỉ các rào cản địa lý mà còn các rào cản về ngôn ngữ, văn hóa và lập kế hoạch.”
“Tiêm phòng cho tất cả trẻ em ở huyện miền núi vùng sâu vùng xa nơi có đến 80% dân số thuộc nhóm dân tộc thiểu số là một thách thức"
Dr Chau Van Hien, Director Da Krong district health centre
Chiến dịch tiêm chủng vắc xin Sởi-Rubella ở Việt Nam nhắm mục tiêu đến trẻ em ở lửa tuổi từ 1-14, tương đương với 23 triệu trẻ. Một phần trong chiến dịch của huyện Da Krong là nhắm tới mục tiêu tiêm phòng cho 14.500 trẻ ở vùng khó tiếp cận.
Đầu năm nay, Việt Nam phải đương đầu với một vụ bùng phát dịch lớn dẫn đến hơn 30.000 trẻ em được báo cáo là bị nhiễm bệnh với 150 trẻ tử vong. Trong số những ca được báo cáo trên toàn quốc, phần lớn là chưa được tiêm chủng hoặc không rõ tình trạng tiêm chủng.
Để đảm bảo tất cả trẻ em sẽ được tiêm phòng, chiến dịch tiêm chủng quốc gia được thực hiện trong ba giai đoạn. Trong giai đoạn một, tất cả trẻ em từ 1-5 tuổi sẽ được tiêm phòng, giai đoạn hai tiêm phòng cho trẻ từ 6-10 tuổi, và giai đoạn cuối dành cho trẻ từ 11-14 tuổi. Việt Nam đã cam kết loại trừ bệnh Sởi và Rubella và việc tiếp cận tiêm chủng đến từng trẻ là rất quan trọng để đạt được mục tiêu loại trừ và ngăn chặn các vụ bùng phát dịch như hồi tháng 04/2014.
Ở xã A Ngô việc chia thành các giai đoạn gặp một khó khăn. Khi các phụ huynh được hỏi con họ bao nhiêu tuổi thì không phải lúc nào họ cũng nhớ tuổi con mình. Phần lớn trẻ ở đây cũng không có giấy khai sinh. Thông tin đăng ký ở trạm y tế cũng không có đầy đủ bởi vì không phải tất cả các bà mẹ đều sinh con ở trạm y tế xã.
“Để vượt qua khó khăn này chúng tôi đã quyết định tiêm phòng cho toàn bộ trẻ em bất kể độ tuổi và không làm theo cách tiếp cận từng giai đoạn” bác sỹ Hiền cho biết.
Đây chỉ là rào cản đầu tiên mà xã A Ngô đã phải vượt qua. Làm cho tất cả các bậc cha mẹ biết đến chiến dịch tiêm phòng và đảm bảo họ sẽ đưa trẻ đến trạm y tế xã vào đúng ngày chiến dịch tiêm chủng là một khó khăn khác.
Để tiếp cận đến tất cả phụ huynh và trẻ em, tình nguyện viên y tế thôn đã vẽ một sơ đồ chi tiết từng hộ gia đình . Với sự trợ giúp của sơ đồ này, cán bộ y tế và tình nguyện viên y tế thôn đã huy động toàn bộ các hộ gia đình đến trạm y tế xã để tiêm phòng cho trẻ.
Tiêm vét
Các tình nguyện viên y tế địa phương đóng vai trò rất quan trọng trong việc huy động tất cả trẻ em và phụ huynh. Họ biết rõ về thôn, về các mối quan tâm của phụ huynh và họ có thể nói cả tiếng dân tộc Pa Cô lẫn tiếng Việt.
Mặc dù đã được lên kế hoạch, vẫn có một số ít trẻ không được tiêm chủng trong ngày chiến dịch vì nhiều lý do. Một số gia đình không có ở nhà, một số trẻ phải hoãn tiêm do bị sốt; một số nằm trong nhóm chống chỉ định hay một số đơn giản là quên. Để vẫn tiếp tục tiếp cận được nhóm này thì điều quan trọng là tổ chức “Tiêm vét”.
Bà Makiko IIjima, cán bộ nhóm tiêm chủng mở rộng của WHO Việt Nam giải thích hoạt động tiêm vét sẽ rà soát để tiêm chủng cho những trẻ đã bị nhỡ mũi tiêm: “Ở một vài xã trên khắp cả nước, cứ 5 trẻ lại có 1 trẻ cần phải được tiêm trong đợt tiêm vét này.”
Chương trình tiêm vét trong chiến dịch Tiêm chủng Sởi-Rubella thường chỉ kéo dài vài ngày sau ngày thực tế của chiến dịch Tiêm chủng Sởi-Rubella. Ở xã Gio Hải, một xã nhỏ ven biển thuộc vùng sâu của tỉnh Quảng Trị, có 14 trẻ đã được lên kế hoạch tiêm vét.
“Nếu chúng tôi chờ quá lâu để thực hiện chiến dịch tiêm vét thì chúng tôi có nguy cơ sẽ quên những trẻ chưa được tiêm phòng. Với sự hỗ trợ của Ủy ban Nhân dân, chúng tôi cùng cơ quan y tế địa phương đến thăm các gia đình để xem xét đáp ứng các mối quan tâm của họ. Những nỗ lực bổ xung này đem lại kết quả cao về độ bao phủ tiêm chủng”, bác sỹ Lộc, trưởng trạm Y tế xã Gio Hải cho biết.
Để biết thêm thông tin, vui lòng liên hệ
Ms. Tran Thi Loan
Tel: 84-4-943 3734/5/6 (ext. 83886)
Email: media.vtn@wpro.who.int