[Vui lòng đối chiếu với bài phát biểu chính thức]
- Thưa ông Hồ Hồng Hải, Phó Vụ trưởng Vụ Pháp chế Bộ Thông tin và Truyền thông.
- Thưa Bác sĩ Nguyễn Thị An, Giám đốc Tổ chức Health Bridge tại Việt Nam.
- Cùng các quý nhà báo và đại diện truyền thông có mặt tại đây ngày hôm nay.
Trước hết, tôi xin cảm ơn Bộ Thông tin và Truyền thông và Tổ chức Health Bridge tại Việt Nam đã tổ chức buổi hội thảo rất quan trọng này.
Tôi cũng xin cảm ơn các quý nhà báo và đại diện trong lĩnh vực truyền thông đã dành thời gian tham gia – các bạn là những đối tác chính của chúng tôi trong cuộc chiến kiểm soát thuốc lá!
Tôi rất vinh dự khi được phát biểu ngày hôm nay, và cũng rất xin lỗi khi không thể tham dự trực tiếp cùng mọi người.
Buổi hội thảo được tổ chức rất kịp thời trong bối cảnh Việt Nam đang đứng trước những quyết định quan trọng để bảo vệ người dân khỏi những tác hại của việc sử dụng thuốc lá.
Như mọi người đã biết, thuốc lá rất có hại cho sức khỏe và gây nên hơn 8 triệu ca tử vong mỗi năm trên toàn thế giới. Tại Việt Nam, mỗi năm có tới hàng chục nghìn ca tử vong do thuốc lá, và những ca tử vong này đều có thể phòng ngừa được.
Việt Nam đã đạt được một số tiến bộ trong cuộc chiến chống tác hại của thuốc lá trong một thập kỷ qua. Tuy nhiên, với xu hướng hiện tại, chúng ta sẽ không đạt được mục tiêu của Chiến lược quốc gia về phòng, chống tác hại của thuốc lá là giảm tỷ lệ hút thuốc lá ở nam giới xuống dưới 36% vào năm 2030.
Số liệu đưa ra bởi Tổng cục Thống kê gần đây cho thấy mức tiêu thụ thuốc lá tại Việt Nam đang bắt đầu tăng trở lại. Từ năm 2022 đến năm 2023, tổng sản lượng sản xuất đã tăng hơn 10%.
Chúng ta cần hành động mạnh mẽ hơn để giảm tỷ lệ sử dụng thuốc lá ở Việt Nam và bảo vệ sức khỏe và cuộc sống của người dân.
Một trong những thách thức lớn nhất mà chúng ta đang phải đối mặt là thực trạng giá thuốc lá rất rẻ ở Việt Nam. Trong những năm vừa qua, thuốc lá ngày càng trở nên phù hợp với túi tiền của người dân hơn bởi giá của nó vẫn được giữ nguyên, trong khi thu nhập lại tăng. Đây là điều chúng ta cần thay đổi. Tăng thuế thuốc lá là cách nhanh và hiệu quả nhất để đạt được mục tiêu này.
Vì vậy, WHO xin chúc mừng Bộ Tài chính và Chính phủ về dự thảo Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt, được công bố để lấy ý kiến vào tháng 6.
Luật được đề xuất là một bước đi đúng hướng. Nhưng chỉ điều này thì vẫn chưa đủ để đạt được mục tiêu giảm tỷ lệ hút thuốc của Chiến lược quốc gia.
Với Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt trong quá trình sửa đổi, WHO tin rằng Việt Nam đang có một cơ hội đặc biệt để hướng tới mục tiêu cao hơn và đạt được nhiều lợi ích hơn nữa tới sức khỏe của người dân
Mô hình của chúng tôi cho thấy tới năm 2030, việc áp dụng mức thuế tiêu thụ đặc biệt là 15.000 đồng/bao thuốc, cộng thêm với mức thuế sản phẩm bằng 75% giá xuất xưởng hiện tại, sẽ giúp giảm tỷ lệ hút thuốc ở nam giới xuống dưới 36% vào năm 2030, phù hợp với mục tiêu quốc gia.
Quan trọng hơn, việc áp thuế tiêu thụ đặc biệt sẽ làm tăng đáng kể doanh thu thuế hàng năm, mang lại thêm 29.3 nghìn tỷ đồng vào năm 2030 so với năm 2020.
Mức thuế cao hơn này là một khuyến nghị rất mạnh mẽ của WHO – và chúng tôi mong muốn được làm việc với các nhà hoạch định chính sách trong những tháng tới để trình bày về những bằng chứng và lập luận cho sự thay đổi này. Chúng tôi hy vọng rằng các quý nhà báo có mặt ở đây ngày hôm nay sẽ cùng hợp tác với chúng tôi để biến nỗ lực này thành hiện thực.
Dù chưa biết Chính phủ sẽ quyết định như thế nào, chúng ta vẫn có thể chắc chắn rằng trong các tháng tới đây, ngành công nghiệp thuốc lá sẽ đấu tranh để chống lại việc giảm mức tiêu thụ sản phẩm.
Tôi kêu gọi các bạn hãy cảnh giác và đừng mắc bẫy các chiêu trò của ngành công nghiệp thuốc lá.
Cụ thể, các bạn hãy chú ý tới hai tuyên bố sau đây của ngành công nghiệp thuốc lá.
Thứ nhất, họ sẽ tuyên bố rằng việc tăng thuế sẽ tăng giá sản phẩm, dẫn tới việc nhiều thuốc lá được buôn lậu vào Việt Nam hơn.
Điều này không đúng.
Bằng chứng cho thấy giá cả không phải là yếu tố dẫn tới hoạt động buôn lậu. Nhiều người hút thuốc lá lậu sẵn sàng trả nhiều tiền hơn cho các nhãn hàng không có ở trong nước. Yếu tố quan trọng nhất để giải quyết tình trạng buôn lậu hoặc buôn bán thuốc lá bất hợp pháp là năng lực thực thi và nỗ lực của các cơ quan chức năng.
Thứ hai, ngành công nghiệp thuốc lá sẽ tuyên bố rằng việc tăng thuế sẽ làm tăng tỷ lệ thất nghiệp.
Tương tự, điều này là không đúng.
Khi giá thuốc lá tăng, mọi người sẽ chi tiêu cho các sản phẩm khác. Thêm vào đó, Chính phủ có thêm doanh thu để đầu tư trở lại vào nền kinh tế - vào các lĩnh vực như sức khỏe và giáo dục. Và không giống như thuốc lá, các lĩnh vực này sẽ làm tăng năng suất và tăng trưởng của đất nước.
Do đó, khi đưa tin về những chủ đề quan trọng này, tôi kêu gọi các bạn đừng tin vào những lời nói dối của ngành công nghiệp thuốc lá. Tất cả những lời nói dối đều được tạo ra để bảo vệ lợi nhuận của chính họ và đe dọa làm suy yếu sức khỏe cũng như sự phát triển của đất nước Việt Nam.
Một lần nữa, cảm ơn vì đã cho tôi cơ hội được phát biểu qua đoạn video ngắn này và rất xin lỗi vì không thể có mặt trực tiếp cùng các bạn ngày hôm nay. Tôi chúc các bạn có một buổi hội thảo thành công, và hy vọng có được sự đồng hành của các bạn trong các nỗ lực bảo vệ sức khỏe của người dân Việt Nam.
Xin cảm ơn!